De heilige stad Kerbala

19 Apr 2017

In grote delen van Irak stap je niet zonder voorbereiding in de auto om een bezoek te brengen aan een andere stad. Niet alleen buitenlanders, maar ook Irakezen bekijken de laatste informatie over de route die zij willen volgen en de stad die zij gaan bezoeken. Dagelijks wordt Bagdad geconfronteerd met gemiddeld 3 tot 4 ernstige aanslagen. Waakzaamheid is letterlijk van levensbelang.

Met een collega uit Den Haag en twee ambassademedewerkers rijd ik vanuit Bagdad naar Kerbala, dat 100 kilometer ten zuiden van Bagdad ligt. De diplomatieke politie begeleidt ons in grote Amerikaanse auto’s, die na de Amerikaanse invasie zijn gedoneerd. Onderweg passeren wij een controlepost, waar enkele weken geleden een zware aanslag is gepleegd. Een zelfmoordterrorist blies een tankauto op, waardoor dertig mensen omkwamen. Restanten van de tankauto en kapotte vangrails liggen aan de zijkant van de weg. De militairen, beschermd door een kogelvrij vest, een helm en een geweer controleren voertuigen en maken een ontspannen indruk. Ik bedenk wat er hier moet zijn gebeurd. Paniek, ellende en chaos. Wie net op het fatale moment afwezig was of op voldoende afstand stond moest de volgende dag weer aan het werk bij de controlepost. Terwijl onze auto’s over de vele drempels bij de controlepost hobbelen zie ik aan de overkant een enorme rij vrachtauto’s. Het is een rij van maar liefst 8 kilometer. Vrachtauto’s worden grondig gecontroleerd, voordat toestemming wordt gegeven Bagdad binnen te rijden. Bovendien moet men wachten tot 17.00 uur, want daarna mogen vrachtauto’s pas de stad in. De autoriteiten willen de toch al overvolle wegen ontzien.

Na ruim twee uur komen wij aan in Kerbala, één van de heiligste steden voor Sjiieten. In Kerbala is de graftombe van Imam Hoessein, de kleinzoon van de profeet Mohammed. Vanwege de bijzondere betekenis van de stad voor het sjiietische geloof zijn er meer dan 100 moskeeën en 23 religieuze scholen. Kerbala is ook de stad van palmbomen en dadels.

Met gouverneur Al-Turaihi en leden van de provinciale staten bespreken wij mogelijkheden om de handelsbetrekkingen tussen bedrijven in Kerbala en Nederland te versterken. Vooral de landbouwsector lijkt potentieel te hebben. Iedereen in Irak kent de Nederlandse koeien en zuivelproducten. De kwaliteit van onze land- en tuinbouwsector is ook breed bekend, maar producten uit Iran en Turkije zijn goedkoper. Het is, gezien de huidige situatie in Irak, niet eenvoudig om daadwerkelijk tot samenwerking tussen bedrijven te komen. Daarvoor is aanwezigheid van Nederlandse zakenmensen in Irak wenselijk. De veiligheidssituatie en het niet rooskleurige ondernemingsklimaat werken niet mee. De gouverneur wijst een medewerker aan die de suggesties die opkomen in ons overleg met de ambassade moet opvolgen. Koeien en zaden kunnen op belangstelling rekenen. Nu bezien wie wij aan elkaar kunnen koppelen. Na het overleg volgt een druk bezochte persconferentie, die mij de gelegenheid biedt over onze prioriteiten in Irak te spreken. Ik ga onderwerpen als verzoening, mensenrechten en corruptie niet uit de weg.

Samen met de gouverneur rijden wij naar de Universiteit van Kerbala. Na een gastvrije ontvangst door de rector magnificus en zijn staf volgt op mijn verzoek een discussie met ongeveer 60 studenten. De aanwezigheid van Amerikaanse militairen in Irak, de rol van Iran, mensenrechten, het belang van verzoening, de omvangrijke corruptie, gebrek aan werkgelegenheid voor jongeren en milieuvervuiling worden besproken. De discussie is levendig. Een studente vraagt mij met luide stem wat mijn reactie zou zijn als als de Iraakse regering aan de VS vraagt zich geheel uit Irak terug te trekken. Ik stel dat het aan de Iraakse regering is om dat soort beslissingen te nemen en dat ik dat moet respecteren en voeg er aan toe dat dat ook zou gelden als het Iran of een ander land zou betreffen. Zij reageert als door een bij gestoken: “mijn vraag gaat niet over Iran, maar over de VS, ik vertegenwoordig niet Iran”. Mede studenten vinden dat zij onbeleefd is tegen mij. Ik laat merken blij te zijn dat dit soort discussies kunnen worden gevoerd. Dat is wat Iraakse jongeren nodig hebben, een open debat over zaken die hen bezig houden. Jongeren in Irak klagen dat hun leiders niet open staan voor discussies met hen. Ik ben blij dit met de gouverneur te kunnen doen. Sociale media doen hun werk, waardoor het bereik van de bijeenkomst vrij groot is.

Voordat wij terugkeren naar Bagdad volgt een bezoek aan de Al-Abbas moskee. Al-Abbas was de halfbroer van Imam Hoessein en wordt vereerd voor zijn trouw aan Hoessein en zijn rol in de Slag bij Karbala, waarbij hij overleed. In en rond de Moskee zijn tussen 2004 en 2009 diverse grote aanslagen gepleegd. Er wordt veel aandacht besteed aan beveiliging. Aangezien de Ayatollah met wie wij een afspraak hebben ziek is, voeren wij in de indrukwekkende moskee overleg met de secretaris-generaal. Religieus toerisme is van groot belang voor de moskee en voor de stad Kerbala. Aangezien de moskee over een aanzienlijk budget voor economische activiteiten beschikt komt wederom landbouw aan de orde.

Het is tijd om terug te keren naar Bagdad. De volgende ochtend hoor ik van Iraakse medewerkers dat ik op de nationale televisie was. Diverse zenders hebben mijn korte toelichting op de Nederlandse prioriteiten in Irak uitgezonden. Zo heeft een kort bezoek een bredere reikwijdte.

• 19 Apr 2017, 7:46
• Posted in Democracy, Economy
• No comments yet