Heeft de jeugd de toekomst?

14 Mar 2018

De Arabische lente bracht de meeste jongeren in het Midden-Oosten en Noord-Afrika niet waar zij op hoopten. In diverse landen volgden zorgwekkende ontwikkelingen, die de idealen van veel jongeren tot een utopie maakten. Hoewel er grote verschillen bestaan tussen diverse landen in deze regio, is de bevolking gemiddeld genomen erg jong. De uitdaging om hen perspectief te bieden is enorm. Wat zoeken zij? Een veilige leefomgeving, onderwijs, vrijheid om zich te uiten en werkgelegenheid.

Hoe ziet de situatie van jongeren in Libanon eruit? Libanon is de afgelopen jaren opmerkelijk stabiel gebleven. Het mooie land met vier miljoen inwoners heeft maar liefst één miljoen Syrische vluchtelingen opgevangen. Bovendien verblijven er honderdduizenden Palestijnen. Buurland Syrië lijdt al jaren onder een brute burgeroorlog. De Libanese economie ondervindt de gevolgen van deze ontwikkelingen. Ook voor jongeren zijn de consequenties groot.

Zowel opgeleide als niet geschoolde jongeren hebben moeite werk te vinden. Tot de leeftijd van 24 is het officiële werkloosheidscijfer 21%. Het duurt gemiddeld 12 maanden om een eerste baan te vinden. Humanitaire hulp en overheidsinspanningen richten zich vooral op jonge kinderen. De meeste jongeren tussen 16 en 24 jaar verkeren in een onzekere situatie en kijken met zorg naar hun toekomst. Juist deze bevolkingsgroep zou actief moeten kunnen bijdragen aan verandering en modernisering. Zij voelen zich echter veelal gemarginaliseerd. Naast economische- spelen daarbij ook maatschappelijke factoren een rol. Hun toegang tot besluitvormingsprocessen is beperkt. Het zijn juist goed opgeleide Libanese jongeren die zoeken naar mogelijkheden om buiten Libanon een leven op te bouwen.

Als onderdeel van de Nederlandse inzet in Libanon besteden wij aandacht aan jongeren. Het doel is hen een platform te bieden waar zij hun visie kunnen geven, waar zij zich kritisch kunnen uiten, waar zij worden gehoord, waar hun stem wordt versterkt.

Een rit in noordelijke richting over de drukke kustweg, waarover ca 80% van het Libanese doorgaande verkeer beweegt, brengt mij naar Tripoli. Daar discussieer ik met jongeren uit de armste wijk van deze tweede stad van het land. Terwijl hoog opgeleide jongeren een dergelijk gesprek wat terughoudend en beleefd beginnen, gooien deze jongeren hun meningen meteen op tafel. Met luide stem en druk gebarend.

Mustafa: ‘Niemand zorgt voor ons. Wij hebben geen contacten op hoog niveau. Er is hier geen werk te vinden. Als iemand ons geld biedt gaan wij vechten in Syrië.’ Ik ga het debat met hen aan en leg uit dat wat ik van hen hoor door mij gebruikt kan worden in discussies in Beiroet. Dit zijn jongeren die in een bijna uitzichtloze situatie invulling moeten geven aan hun leven. Hoewel het gesprek vol emotie en boosheid zit, is het voordat ik vertrek tijd voor selfies. Ook dat hoort erbij!

Nederland steunt een programma dat hoogopgeleide jongeren aanmoedigt om met innovatieve voorstellen en uitvindingen te komen in de landbouwsector. Ieder jaar start via sociale media en presentaties aan alle universiteiten een competitie. Het heeft wat weg van de “Voice of Holland”.

In 2017 kwamen 62 initiatieven in dit “Agrytech” programma terecht. Een commissie van deskundigen begeleidt de jongeren. Wie doorgaat naar de volgende ronde krijgt een paar duizend euro om het voorstel uit te werken. Hun enthousiasme en drive zijn aanstekelijk. Uiteindelijk bleven er eind 2017 zeven teams over. Ze zijn op weg naar een start-up en zullen werkgelegenheid scheppen met de bedrijven die zij gaan opzetten. Voorbeelden vormen een coating waarmee appels 50 dagen buiten koeling goed worden gehouden, een humusmachine, en een catering service waarvoor vrouwen thuis koken en zo geld verdienen. Het is een programma dat inspireert, dat jongeren hoop biedt. Een programma dat hen indirect aanmoedigt om in Libanon te blijven, om van binnenuit aan verandering te werken.

Naast formeel onderwijs dragen andere initiatieven bij aan de ontwikkeling van jongeren en de versterking van hun zelfvertrouwen. In de Bekaa vallei bezoek ik een innovation lab van Unicef. Jongeren die om uiteenlopende redenen niet de kans kregen om zich via het formele onderwijs verder te ontwikkelen kunnen in dit soort centra bepaalde vaardigheden opdoen, bijvoorbeeld op ICT-terrein. Sommigen reizen 1,5 uur om in het centrum te komen. Fatima, die enorm gemotiveerd is om programmeur te worden, stelt dat haar leven is veranderd. Haar ouders steunen haar, ook al moet zij een lange reis maken, wat voor een jonge vrouw in de Bekaa vallei niet vanzelfsprekend is. Zij kijkt hoopvol naar haar toekomst.

De interactie met jongeren en ondersteuning van op hen gerichte programma’s en organisaties maakt iets los. Vele jongeren buiten deze programma’s worden bereikt via berichtgeving op sociale media. Evenementen worden druk bezocht. Natuurlijk is er meer nodig om de grote uitdagingen waarvoor Libanon zich ziet gesteld op te lossen. Duizenden jongeren kijken positiever naar hun toekomst en hebben uitzicht op werk. Via sociale media en media zien honderdduizenden Libanezen dat aandacht wordt geschonken aan aspiraties van jongeren en aan hun toekomst. In gesprekken met leiders, zowel in de politiek, binnen de overheid als in de private sector, stellen wij de visie van jongeren uit het hele land aan de orde.

Grotere veiligheid, transparantie, respect voor mensenrechten en economische ontwikkeling dienen vooral van binnenuit te worden gerealiseerd. De buitenwereld kan stimuleren. Maar vooral Libanezen zelf zullen moeten bepalen hoe hun land zich de komende decennia ontwikkelt. De jonge generaties, die niet gevormd zijn door 15 jaar burgeroorlog, spelen hierbij een sleutelrol. Investeren in Mustafa, Fatima en andere jongeren is de moeite waard.

• 14 Mar 2018, 10:25
• Posted in Crisis, Development, Diplomacy, Economy, Peace and Justice, Poverty
• No comments yet