Mensenrechten- welke mensenrechten?

21 Aug 2014

Jemen- een arm en verdeeld land met veel wapens en veel geweld. Dus waar te beginnen als je er de mensenrechtensituatie wilt verbeteren?

“Yemen is a very complex country. It has multi-layered problems”, zegt Trond Jensen als ik kom kennismaken. Hij is het hoofd van het VN-kantoor voor de coördinatie van humanitaire hulp (OCHA) in Jemen. Twee weken geleden ben ik in Sana’a aangekomen. In de voorbereiding op mijn nieuwe werk had ik natuurlijk al veel over de problemen van Jemen gelezen. In 2011 waaide de Arabische lente ook door Jemen. President Ali Abdullah Saleh trad in 2012 terug en in 2013 startte een Nationale Dialoog. Afgevaardigden uit het hele land formuleerden in januari 2014 hun visie op een nieuw Jemen. De ambities zijn groot maar de uitdagingen – lees de problemen – ook. De 25 miljoenen Jemenieten zijn de armste Arabieren. Er zijn tegenstellingen tussen het noorden en zuiden, tussen geloofsrichtingen en tussen stammen. Er zijn veel wapens en er is veel geweld. Al Qaida voert geregeld aanslagen uit. De nieuwe president Hadi probeert met zwakke overheidsinstanties de transitie vorm te geven. Velen vertragen de uitvoering van de gemaakte afspraken of werken de overheid openlijk tegen.

Ondertussen lijdt de bevolking. De OCHA-man somt harde cijfers op. Meer dan de helft van de Jemenieten leeft in diepe armoede. Ruim 10 miljoen mensen zijn niet zeker van voedsel. 13 miljoen inwoners hebben geen toegang tot veilig drinkwater. 8,5 miljoen mensen ontberen toegang tot gezondheidszorg. VN-organisaties en internationale donoren – waaronder Nederland – proberen het ergste leed te verlichten. In deze loodzware sociaal-economische omstandigheden komen elementaire mensenrechten in de verdrukking. De overheid levert geen goed onderwijs, gezondheidszorg en rechtszekerheid. Corruptie is endemisch. De sterkste partij krijgt gelijk. Vaak worden jonge meisjes uit arme gezinnen uitgehuwelijkt.

Terug op de ambassade lees ik de ontwerp-resolutie over de mensenrechten in Jemen. De resolutie wordt in Geneve door Nederland in overleg met VN-kantoor van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten voorbereid. De tekst is duidelijk en bevat vele aanbevelingen. Ze zijn allemaal van belang. Waar te beginnen? Wat zijn de meest urgente problemen? Het geweld en de aanslagen in Jemen trekken internationaal de meeste aandacht. De grote armoede en het gebrek aan perspectief op verbetering voeden radicale, simpele denkbeelden. Hoeveel geduld kun je van hongerige mensen verwachten?

In de eerste weken in een nieuw land doe je veel indrukken op. Wat je in Nederland hebt gelezen, zie je hier op straat voor je. Een beeld dat me niet loslaat was dat van een man waar we aan voorbij reden op weg naar een nieuwe afspraak. Een bedelaar met verlamde benen en krukken. Hij zat in het vuil van een afvalbak midden op straat. Hoe kunnen zijn rechten worden verbeterd? Eenvoudige antwoorden op de alledaagse ellende van Jemen bestaan niet. Het is inderdaad heel complex. De dagelijkse realiteit van dit land breed bekend maken – om te beginnen kan ik dat doen.

Dit blog is eerder geplaats op Mensenrechtenwereldwijd.

• 21 Aug 2014, 11:31
• Posted in Human rights, Poverty
• No comments yet