#Rio2016 en de Guanabara Baai: samenwerken aan een circulaire economie
18 Mar 2015
Copacabana, Ipanema, Suikerbrood, Corcovado… beeldbepalende, toeristische trekpleisters in Rio de Janeiro. De stad ontleent zijn naam aan een baai, die men aanzag voor de monding van een rivier. Deze prachtige baai – ongeveer de omvang van het Ijsselmeer – is van groot economisch, en ook potentieel toeristisch belang, maar is in de loop der jaren ernstig vervuild geraakt. Afgelopen zomer, tijdens een van de Olympische testevents, trokken zeilers en windsurfers, waaronder onze Olympische kampioen, Dorian van Rijsselberghe, aan de alarmbel.
Het is waar, bij het binnenhalen van de Olympische Spelen voor 2016 was een schone baai een van de toezeggingen. Een gigantische uitdaging: er leven zo’n 7 miljoen mensen rond de baai, verdeeld over 15 gemeentes en illegale favela’s. Industrie, waaronder scheepswerven en een aluminiumfabriek, maakt gebruik van het water. Hoewel er de afgelopen jaren, met hulp van wereldbank en internationale donoren, al veel is gedaan aan de afvalverwerking en waterzuivering, is het inmiddels duidelijk dat de oorspronkelijke doelstelling zal moeten worden bijgesteld. Men spiegelt zich graag aan Sydney of Barcelona, Olympische steden die uiteindelijk de geschiedenis ingingen als een succes. Gebruik makend van de internationale druk en de urgentie van de Spelen – nog maar 500 dagen te gaan – is het van belang om het momentum vast te houden: korte termijnoplossingen waar nodig, maar het einddoel niet uit het oog verliezen.
Voor Nederland aanleiding om een wateroffensief te starten, met de Guanabara baai als een van de boegbeelden. Kennisinstituut Deltares ontwikkelde, met steun van Nederlandse overheid en in samenwerking met Braziliaanse partners, een monitoringsysteem waarmee de stromingen, en de invloed daarvan op afvalconcentraties, in de baai voorspeld kunnen worden. Dit systeem ondersteunt de inzet van bestaande ecoboten die afval opruimen, maar de informatie is ook toegankelijk voor vissers en toeristen – die op hun beurt weer feedback kunnen geven.
Ondertekening contracten door Consul Generaal Rio en deelstaat Rio voor meer samenwerking
Op 10 maart organiseerde het consulaat-generaal met autoriteiten in Rio een druk bezocht seminar, waar het nieuwe monitoringssysteem werd gepresenteerd en een Nederlandse gemengde “fact-finding” delegatie bestaande uit overheid, bedrijven, kennisinstituten en FMO creatieve en innovatieve oplossingen en ideeën inbrachten voor de opruiming van de baai. Voor de korte én de langere termijn. Rode draad daarbij is dat afval deel van het probleem, maar ook deel van de oplossing kan zijn. Een ambitie richting een circulaire economie.
Rondom het seminar werden gesprekken met stakeholders, zoals organiserend comité Rio2016, gevoerd en bezoeken gebracht aan het gemeentelijk afvalbedrijf COMLURB en het waterproductie en –zuiveringsbedrijf CEDAE. De weerklank in nationale en internationale media was erg groot, evenals het enthousiasme op de Braziliaanse werkvloer. Waar het nu op aankomt, is het uitwerken van oplossingen op praktische én financiële haalbaarheid. En in de Braziliaanse context: politiek commitment.
Seminar, mede georganiseerd door het Consul Generaal, over Nederlands monitoringssysteem voor de Guanabara Baai
Krantenartikel over Nederlandse hulp aan waterzuivering en afvalverwerking in de Guanabara Baai in Rio.
About the author
Written by Arjen Uijterlinde
Arjen is an all-round diplomat, dedicated to the public cause, serving and promoting the interests of the Netherlands, its citizens, institutions and companies. He started his career in 1986 and worked in various policy and managerial functions for Dutch ministries in the Netherlands and abroad (e.g. Warsaw, Brasilia and Baku).
You must be logged in to post a comment.